Tüm dünya gözünü güneşe dikti. Pazartesi günü meydana gelen güneş fırtınası nedeniyle Pasifik Okyanusu üzerinde radyo frekansları bozuldu elektrikler kesildi. ABD’nin batısı ve Güney Amerika açıklarını vuran bir güneş fırtınasına bağlı kısa süreli elektrik kesintisi yaşandı. Uzmanlar yeni güneş fırtınalarının Dünya’yı vurması bekleniyor.
GÜNEŞ FIRTINALARI DÜNYAYI NASIL ETKİLEYECEK?
Uzmanlara göre güneş fırtınası radyolar ve havacılık haberleşme sistemleri üzerinde benzer şekilde bozucu bir etki yaratabilir.
Uzay iklimi fizikçisi Tamitha Skov, Daily Mail’e yaptığı konuyla ilgili açıklamada, “Radyo sinyallerinin bozulması riski artıyor. Dün iki küçük M sınıfı patlama yaşadık, kısa süreli R1 seviyesinde radyo sinyali kararmalarına neden oldu, ancak yakında daha uzun ve daha büyüklerini görebiliriz” dedi.
GÜNEŞ FIRTINALARI NASIL OLUYŞUYOR?
Koronal kütle atımı olarak da bilinen güneş fırtınaları, 1 ila 5 arasında bir ölçekte derecelendirilir, beş en şiddetli olanıdır. Güneş fırtınaları, jeomanyetik fırtınaların şiddetini değerlendiren G-ölçeği ile derecelendirilir. Bu ölçek G1’den G5’e kadar değişir ve her seviye belirli etkilere sahiptir:
G1 (Hafif): Zararsız güç şebekesi dalgalanmalarına ve uyduların işletiminde küçük etkilere neden olabilir. Yüksek enlemlerde kuzey ışıklarına yol açabilir.
G2 (Orta): Yüksek enlemlerde güç şebekesi dalgalanmalarına yol açabilir ve uzay aracı operasyonlarına etki edebilir. Kuzey ışıkları daha düşük enlemlerde görülebilir.
G3 (Güçlü): Güç sistemlerinde, voltaj kontrolünde zorluklara, uydu hareketlerinde önemli sorunlara ve GPS ve düşük frekanslı radyo navigasyonlarında problemlere yol açabilir. Kuzey ışıkları, daha düşük enlemlerde bile görülebilir.
G4 (Şiddetli): Güç sistemlerinde yaygın voltaj kontrol problemlerine neden olabilir ve bazı koruyucu sistemler, önemli altyapı sistemlerini devre dışı bırakabilir. Uydu yönlenmesinde düzensizlikler artabilir, yüksek freakans radyo iletimi dönemsel olarak bozulabilir ve kuzey ışıkları orta enlemlerde görülebilir.
G5 (Aşırı): Yaygın voltaj kontrol problemlerine ve koruyucu sistemlerin bazı bölgelerde çöküşe yol açacak şekilde devreye girmesine neden olabilir. Uydu operasyonları ciddi şekilde etkilenebilir ve düşük frekanslı radyo navigasyonu bozulabilir. Kuzey ışıkları düşük enlemlerde bile görülebilir.
GÜNEŞ FIRTINALARI SIRASINDA NE OLUYOR?
Bugün gerçekleşecek ve derecesi G1 olan fırtına için NOAA: ‘Hızla düzelecek güç şebekesi dalgalanmalarının meydana gelebileceğini’ ve ‘uydu operasyonlarında küçük aksaklıkların olabileceğini’ belirtiyor.
Yakında başka bir fırtınanın daha Dünya’yı etkileyeceğini söyleyen Skov, açıklamasında şu ifadeleri kullandı: “Bu fırtına, 25 Ocak’a kadar bizi birkaç kez sıyıracak ve bu fırtınayı iki, belki üç başka fırtına daha takip edecek…”
Skov ayrıca, fırtınaların dünyadaki “kritik altyapıları etkilemeyeceğini” ve kuzey ülkelerinde, ‘aurora’ olarak da anılan kuzey ışıklarının oluşmasına yol açabileceğini söyledi. Skov, “Dünya’nın gece tarafında, kutuplara yakın enlemlerde sıkça gördüğümüz muhteşem aurora, güneş fırtınaları tarafından oluşturulur. Aurora severler için bu hafta gerçek bir ziyafet olacak” dedi.
