Türkiye’nin yaşadığı en büyük ekonomik krizlerden birinin yaşandığı 2001 yılında davet üzerine Dünya Bankası’ndaki görevinden istifa ederek ekonominin başına getirilen eski Ekonomiden Sorumlu Devlet bakanı Kemal Derviş, hayatını kaybetti. Büyük dedesi Osmanlı İmparatorluğu’nda önemli devlet görevlerinde bulunan Derviş’in ölümün ardından sosyal medyada hayatı ve neden öldüğü merak konusu oldu. İşte detaylar…
Büyük dedesi Osmanlı’da önemli görevler yaptı
2001 ekonomik krizinin en çok hatırlanan isimlerinden biri olan Kemal Derviş’in soyu 18’nci yüzyılda Osmanlı’da önce reisülküttaplık (dışişleri bakanlığı), sonra sadrazamlık (başbakanlık) görevlerinde bulunan Halil Hamid Paşa’ya dayanmakta. Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik ve askeri alanda başarısızlıkların yaşandığı gerileme dönemi padişahlarından I.Abdülhamit tahtta iken güçlü ve reformcu olarak tanınan Halil Hamit Paşa, 1782 yılında sadrazamlık görevine getirildi.
“I. Abdülhamit’in karısı dışında gözyaşı döktüğü tek kişi”
Devleti savaştan uzak tutmaya, ekonomiyi güçlendirmeye, Yeniçeri Ocağı’nı ıslah etmek ve gücünü azaltmak için çalışmalarda bulundu. Fransa ile yakın ilişkiler kuran, askeri reform için gereken personeli ülkeye davet eden sadrazam muhaliflerin baskısı sonucu yolsuzluk ve darbe ile suçlanarak Gelibolu’ya sürüldü. Ardından Bozcaada’ya götürülerek idam edildi. İdam sonrasında Halil Hamid Paşa’nın başı bal dolu bir tuluma konup İstanbul’a yollandı ve Karacaahmet’e gömüldü, bedeni ise Bozcaada’da gömüldü. I. Abdülhamid’in karısı dışında ardından gözyaşı döktüğü tek kişi olduğu söylenen sadrazam Halil Hamid Paşa’nın 7’nci kuşak torunu Kemal Derviş ise 1949 yılında İstanbul’da doğdu.
Kriz sonrası davet edildi
Adını 1907’de ölen Yozgat kumandanı olan dedesi Tuğgeneral Derviş Paşa’dan alan Kemal Derviş’in ilaç sektöründe faaliyet gösteren babası Rıza Bey ile Alman asıllı annesi Gerti Hanım’ın aşkı ise bir davetteki dans ile başlar. Boğaziçi Üniversitesi’nde ekonomi lisansı yapan Derviş, Londra Ekonomi Okulu’nda yüksek lisans, Princeton Üniversitesi’nde doktora derecesini tamamladı. ODTÜ ve Princeton Üniversiteleri’nde 70’li yıllarda ders veren, 1978’de Dünya Bankası’na giren Derviş, Kasım 2000 ve Şubat 2001’de yaşanan ekonomik krizlerin ardından Türkiye’ye davet edildi.
23 yıl Dünya Bankası’nda görev yaptı
Dünya Bankası’nda 23 yıl görev yaptıktan sonra dönemin başbakanı Bülent Ecevit’in kurduğu hükümette Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanlığı görevini üstlenen Derviş, göreve getirildikten sonra “Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı”nı hazırladı. GSMH (gayri safi milli hasıla/gelir)’nin yüzde 31’ine eşit olan faiz giderlerinin, söz konusu yıl yüzde 95’e ulaştığını saptamış, son 10 yıldaki ana sorunun borçlanarak büyüme olduğunu açıklamıştı. Hazırladığı Güçlü Ekonomiye Geçiş Programı kapsamında özellikle finans sisteminde önemli reformlara imza attı. Merkez Bankası’nın Avrupa standartlarında yapılanacağını, herkesin mevduatının Türk Devleti`nin güvencesi altında olduğunu ifade eden Derviş’in hayata geçirdiği program kapsamında Türkiye sabit kur rejiminden dalgalı kura geçilmiş, uygulanan programlarla Türkiye ekonomisi hızla toparlanmaya başladı.
CHP’den aday oldu
2002 yılının Ağustos ayında istifa eden Derviş, İsmail Cem, Hüsamettin Özkan ve Zeki Eker ile birlikte Yeni Türkiye Partisi(YTP)’nin kuruluş çalışmalarına katılsa YTP’den değil, Cumhuriyet Halk Partisi’nden milletvekili adayı oldu. 3 Kasım 2002 seçimlerinde CHP’den İstanbul milletvekili seçilen Derviş, 9 Mayıs 2005 tarihinde milletvekilliğinden istifa ederek Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı başkanlığı görevine getirildi.
Kemal Derviş neden öldü?
Yaşamını Amerika’da sürdüren 74 yaşındaki Kemal Derviş, bir süredir tedavi gördüğü Washington’da hayatını kaybetti. Derviş’in ölüm nedeninin tedavi gördüğü parkinson hastalığına bağlı olduğu öğrenildi.
