Son dönemde artık hem ekonomik hem de daha sağlıklı olduğu için çiğ süt kullanıyor. Yoğurttan, kefir ve peyniri evinde yapanlar çiğ sütün saklanma koşullarını da merak ediyor. Süt çok faydalı bir besin olmakla birlikte çabuk da bozulan bir besindir. Bu yüzden sütün saklama koşullarına çok dikkat etmek gerekir
İşte sütün saklama koşullarına dair her şey:
1) Süt hangi sıcaklıkta muhafaza edilmeli?
“Süt, sağımdan hemen sonra kalitesini olumsuz etkilemeyecek temiz bir yerde toplanmalı. Eğer sağımdan sonra 2 saat içinde toplanmayacaksa 8°C’de, günlük toplanacaksa 8°C’nin altında, günlük toplanmayacaksa 6°C’nin altında soğutulması gerekir. Süt sağımdan sonra 2 saat içinde işleme ve üretim tesisine ulaştırılması gerekir, taşınırken sıcaklık 10°C’yi geçmemelidir. Maalesef sokak üstünde bu koşullar sağlanamamaktadır.”
2) Depolama şartları nasıl olmalı?
“Sütün soğutulduğu veya depolandığı yerler, tanklar, güğümler ve diğer ilgili ekipmanlar bulaşma riskini önleyecek şekilde tasarlanmalı, inşa edilmelidir. Zemin ve duvarlar, kolay temizlenip, dezenfekte edilebilecek, korozyona karşı dirençli, tüketicide sağlık riski doğuracak miktarda süte madde geçişi olmayacak özellikte olmalıdır. Tuvalet ve gübrelikler gibi tüm bulaşan kaynakların ayrımı sağlanmalı, haşereler gibi olumsuz dış etkenlere karşı korunmalıdır. Depolama tankları ve güğümler, süte bulaşmaya neden olabilecek zararlı herhangi bir maddenin depolanmasında kullanılmamalı, düzenli olarak temizlenmelidir.”
3) Süt dondurulur mu?
“Çiğ ya da pişmiş sütü dondurmak doğru bir yöntem değildir. Ancak zorunlu hallerde, uygun saklama kaplarında (örneğin cam kavanoz tercih edilebilir) 1 ay süreyle dondurulabilir. Bazı kaynaklarda 6 ay kadar bir süre saklanabileceği belirtilmiş olsa da, bu süre sütün besin değerlerinde önemli bir kayba neden olmaktadır.”
4) Donmuş süt nasıl çözdürülmeli?
“Donmuş sütü çözdürme işlemi sırasında hızlı bir şekilde sıcaklık uygulanmamalı. Örneğin sıcak su içerisine, mikrodalga fırına koymayın veya güneşte bırakmayın. Bu, sütün eşit olmayan bir şekilde çözülmesine ve patojen bakteri oluşumuna neden olacaktır. Bir gece önceden buzdolabında çözdürme işlemi yapmak doğru olacaktır.”
5) Pastorize süt ne kadar dayanır?
“Pastörize edilen sütler, ambalajı açılmadı ise buzdolabında 4-5°C’de, yaklaşık 7 gün; ambalajı açıldıktan sonra en fazla 2 gün muhafaza edilir. Uzun ömürlü süt(UHT) ise kutunun açılmaması koşuluyla oda sıcaklığın da yaklaşık 4 ay tazeliğini korur.”
6) Sütü neyin içinde dondurmalıyız?
“Sütü dondurmak istiyorsanız cam kavanoz veya dondurma işlemi için özel olarak üretilmiş ekipmanlar kullanmalısınız. İçerisindeki gıdaya kimyasal geçişi olabileceği için tek kullanımlık pet şişelerde sütün dondurulması sağlıklı değildir.”
7) Dondurulan süt nerede kullanılabilir?
“Dondurulmuş süt, içmek için tüketilmemeli. Çünkü sütün su ve yağ kısmı donma esnasında ayrışır. Tat değişimi olur ve bu nedenle kek, börek ya da kahve için kullanılabilir. Ayrıca mikrobiyolojik açıdan da risk taşıdığını unutmamak gerekir”
