Uzay çalışmaları yapan kuruluşlar aya kendi zaman dilimini vermeyi düşündüklerinden, sorularına yakında bir cevap gelebilir. SkyNews’te yer alan habere göre Avrupa Uzay Ajansı (ESA), önümüzdeki on yıl için Ay’da üsler ve diğer habitatlar inşa etmek de dahil olmak üzere düzinelerce Ay misyonunun planlandığını söyledi. Uzay kuruluşları, Kasım 2022’de ESA’nın Hollanda’daki ESTEC teknoloji merkezinde Ay’ın zaman işleyişi hakkında tartışmalara başladı. ESA navigasyon sistemi mühendisi Pietro Giordano şunları söyledi: “Uluslararası kabul görmüş ve tüm ay sistemlerinin ve kullanıcılarının başvurabileceği ortak bir ay referans zamanı tanımlamanın önemi ve aciliyeti konusunda anlaştık.
Ay’da saatlerin çalışma sistemi inceleniyor
Şimdiye kadar, aya yapılan her yeni görev, kendi zaman ölçeğinde yürütüldü ve yerleşik kronometreleri Dünya’daki zamanla senkronize tutmak için kullanılan derin uzay antenleri kullanıldı. Astronotların ve yer kontrolörlerinin Ay’daki zamanı söyleyebilmesinin ötesinde, uzayda standart zaman tutma ihtiyacı da rehberlik ve navigasyon için gereklidir. Tıpkı Dünya’daki GPS sistemlerinin hassas koordinasyon ve zamanlama gerektirmesi gibi, Ay’da inşa edilen ve işletilen herhangi bir altyapı da öyle olacaktır. NASA’nın Ağ Geçidi istasyonu, Kasım 2024’ten sonra faaliyete geçtiğinde ayın yörüngesinde dönen çok amaçlı bir karakol olarak hizmet verecek. Astronot konaklamalarına açık olacak ve insanların ay yüzeyine dönmesi için destek sağlayacak. Bu arada, ESA kendi Argonaut iniş aracını aya indirecek. Bu görevler aynı anda yalnızca Ay’ın üzerinde veya çevresinde faaliyet göstermekle kalmayacak, aynı zamanda etkileşimde bulunacak ve potansiyel olarak birbirleri için iletişim aktaracak ve ortak gözlemler gerçekleştireceklerdir.
Ay saati ayarlaması
ESA, tartışılan güncel konular arasında, ay saatinin ayarlanması ve sürdürülmesinden tek bir organizasyonun sorumlu olup olmayacağı ve bağımsız bir temelde mi ayarlanmasının yoksa Dünya ile senkronize tutulmasının gerekip gerekmediğini söyledi. ESA, konuyla ilgili çalışan uluslararası ekibin “önemli teknik sorunlarla” karşılaşacağını söyledi.
Ay’da saatler neden farklı çalışıyor?
Zorluklardan biri, Ay’daki saatlerin Dünya’daki eşdeğerlerinden daha hızlı çalışmasıdır, çünkü saatler daha güçlü yerçekimi alanlarında daha yavaş ilerler ve bu nedenle günde yaklaşık 56 mikrosaniye veya saniyenin milyonda biri kazanır. Kesin hızları, ay yüzeyinde yörüngede olduklarından farklı bir hızda hareket ederek, aydaki konumlarına bağlıdır. ESA’nın İnsan ve Robotik Keşif Müdürlüğü’nden Ayışığı Yönetim Ekibinin bir üyesi olan Bernhard Hufenbach şunları söyledi: “Tabii ki, kararlaştırılan zaman sisteminin astronotlar için de pratik olması gerekecek. “Bu, ekvatoral bölgede her günün 29,5 gün olduğu, iki hafta süren dondurucu ay geceleri de dahil olmak üzere, tüm Dünya’nın karanlık gökyüzünde sadece küçük bir mavi daire olduğu bir gezegen yüzeyinde oldukça zor olacak. “Ancak ay için bir çalışma zamanı sistemi oluşturduktan sonra, aynısını diğer gezegen varış yerleri için de yapabiliriz.”
