Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan seçim tarihini 14 Mayıs 2023 olarak açıkladı. Bu açıklamadan sonra vatandaşları seçim heyecanı sardı. Yaşı ileri olanlar defalarca seçim yaşadı, sandığa gidip oy kullandı. Ancak bu yıl yaklaşık 5 milyon genç seçmen ilk kez oy kullanacak. Yaklaşık 57 milyon seçmen 14 Mayıs 2023’te sandık başına gidecek.
Seçimlerde oy kullanmaya hak kazanan vatandaşlar internetten “Nerede oy kullanacağımı nasıl öğrenirim?”, “Hangi okulda ve sandıkta oy kullanacağımı nasıl öğrenirim”, “Anayasaya göre kimler oy kullanamaz?”, “Seçmen kütüğüne nasıl kayıt yaptırılır?”, “Seçime kaç gün kala adres kaydı yaptırılır”, “Adres değiştirenler nasıl oy kullanır?”, “Seçim günü düğün, nikah yapılır mı?” “Tatilde bulunduğunuz yerde oy kullanılır mı?” gibi soruların yanıtını arıyor.
İşte Yüksek Seçim Kurulu’nun belirlediği seçim ve oy kullanmayla ilgili tüm kurallar ve merak edilenler:
Nerede oy kullanacağım?
Nerede oy kullanacağını öğrenmek isteyen vatandaşlar bu sorunun yanıtını arıyor. Nerede oy kullanacağınızı, seçim dönemlerinde sandık seçmen listeleri kesinleştikten sonra www.ysk.gov.tr internet sayfasında “Nerede Oy Kullanacağım” bölümünden öğrenebilirsiniz. Ancak “Nerede Oy Kullanacağım” bölümü sadece seçim dönemlerinde kullanıma sunulmaktadır.
Seçmen bilgi kağıdı nedir nasıl alınır?
Seçmen kütüğüne kayıtlı seçmenlerin seçim dönemlerinde sandık atama işlemi ile nerede oy vereceğinin belirlenmesinden sonra, her seçmen için hangi seçim çevresi ve bölgesinde, kaç numaralı sandıkta oy vereceğini, seçmen sıra numarasını ve diğer bilgilerini gösterir belge (Seçmen Bilgi Kâğıdı) hazırlanır. Seçmen bilgi kağıdı, seçim takviminde belirlenen tarihler arasında, ilçe seçim kurulları tarafından seçmenlere dağıtılır.
Seçmen kütüğüne nasıl kayıt yaptırılır?
298 sayılı Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda 5749 sayılı Kanunla yapılan değişiklikle seçmen kütükleri Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü Adres Kayıt Sistemindeki bilgiler esas alınarak düzenlenmektedir. Bu nedenle seçmen kütüğüne kayıt olmak için ikametgâhınızın bağlı olduğu ilçe nüfus müdürlüğüne giderek adres beyanında bulunmanız yeterli olacaktır.
Üniversite öğrencileri eğitim gördükleri şehirde oy kullanabilir mi?
Öğrenci olup, seçmen niteliğini taşıyan ve öğrenim gördükleri yerleşim birimlerinde oylarını kullanmak isteyenler (askeri öğrenciler hariç), öğrenim gördükleri okuldan, o okulun öğrencisi olduklarına ve yurt müdürlüklerinden, yurtta kaldıklarına ilişkin alacakları belgeler ile kaldıkları yurtların bağlı bulunduğu ilgili nüfus müdürlüklerine bizzat başvururlar ve tescil edilen adrese ilişkin imzalı ve onaylı adres beyan formunun bir örneği ve eklerini ilçe seçim kurulu başkanlığına teslim ederler.
Yeni evlenenler eski kimlikle oy kullanabilir mi, yeni evlenen nasıl oy kullanır?
Yeni evli seçmenler eğer eski kimlikleri yanlarındaysa ya da yeni kimlikleri ile seçmen kağıdı ismi tutmuyorsa evlilik cüzdanlarını oy kullanmaya gittiklerinde yanlarında bulundurmaları halinde oy kullanabilir.
Seçmen bilgi kağıdı gelmedi oy kullanabilir miyim? Seçmen bilgi kağıdı nereden alınır?
Seçmen Bilgi Kâğıdı kendisine ulaşmayan seçmenler, YSK’nın internet sayfasından “Nerede Oy Kullanacağım” bölümünden veya e-Devlet Kapısı üzerinden nerede oy kullanacaklarını sorgulayabilir, seçmen bilgi kayıtlarının dökümünü alabilirler. Not: “Nerede Oy Kullanacağım” bölümü sadece seçim dönemlerinde kullanıma sunulmaktadır.
Tatilde bulunduğumuz şehirde oy kullanabilir miyiz?
Seçmenler, nüfus müdürlüğüne devamlı olarak oturduklarını bildirdikleri yerleşim yeri adresinde oylarını kullanmak zorundadır. Askı süresi içinde adres değişikliğini yapmayan seçmenler kayıtlı oldukları sandık dışında oylarını kullanamazlar. Nüfus müdürlüklerince diğer adres (ikinci adres) beyanı alınarak yapılan tesciller kayıt için yeterli değildir. Diğer adresinde oy kullanmak isteyen seçmenlerin, nüfus müdürlüklerine başvurmak suretiyle, diğer adreslerini yerleşim yeri adresi olarak tescil ettirmeleri gerekir.
Geçici kimlik belgesiyle oy kullanılır mı?
Nüfus müdürlüklerinden alınan geçici kimlik belgesi ile oy kullanılabilir.
Yatağa bağlı hastalar ve engelliler evde oy kullanabilir mi?
Seyyar sandıklarda oy kullanabilmek için seçmenin il ve ilçe merkezlerinde ikamet etme şartı vardır. Hastalığı veya engeli sebebiyle yatağa bağımlı olan seçmenler, askı süresi içinde “Engeli Nedeniyle Yatağa Bağımlı Olduğu” veya “Hastalığı Sebebiyle Yatağa Bağımlı Olduğu” ibaresinin yer aldığı sağlık raporu ile birlikte, www.ysk.gov.tr internet adresinden temin edebileceği “Seyyar Sandık Kurulu Talep Formunu” doldurup yerleşim yerinin bağlı bulunduğu ilçe seçim kurulu başkanlığına veya ilçe seçim kurulu başkanlığına gönderilmek üzere muhtarlığa teslim etmeleri halinde kayıtlı oldukları adreste seyyar sandık uygulaması ile oy kullanabileceklerdir. Ancak bir önceki seçimde kalıcı olarak yatağa bağımlı olduğu tespit edilerek seyyar sandık seçmen listesine dâhil edilmiş seçmenlerin müracaatları halinde yeniden sağlık raporu istenmez.
Kimer oy kullanamaz?
Anayaysa göre oy kullanamayacak kişiler;
- Silâhaltında bulunan erler, onbaşılar ve kıta çavuşları (her ne sebeple olursa olsun, izinli bulunanlar da bu hükme tabidir),
- Askeri öğrenciler,
- Ceza infaz kurumlarında hükümlü olarak bulunanlar (Ek: 10.6.1983 – 2839/44 md. Değişik: 27.10.1995–4125/2 md.).
Okuma yazma bilmeyenler nasıl ol kullanır?
Okuma – yazma bilmeyen seçmenlere oy verme sırasında yardım etmek amacıyla oy verme yerine kendisinden başka kimse giremez ve oy kullanma sırasında yardım edemez. Seçmen kendi oyunu kendi kullanır. Okuma – yazma bilmeyen seçmen, sorduğu ve istediği takdirde sandık kurulu başkanı, birleşik oy pusulaları üzerinde bulunan işaretlerden hangisinin hangi siyasi parti veya bağımsız adaya ait olduğunu ve tercih ettiği siyasi parti veya bağımsız adaya, diğer bölüme taşırmamak suretiyle “TERCİH” veya “EVET” mührünü basması ve birleşik oy pusulaları ile birlikte muhtarlık – ihtiyar heyeti/meclisi için hazırlanmış olan beyaz kâğıdı veya beyaz kâğıda basılan, teksir edilen, herhangi bir araçla veya elle çoğaltılan oy pusulasını mühür basmadan katlayıp zarfa koyarak ağzını yapıştırması gerektiğini anlatır.
Kimler oy kullanabilir? Oy kullanma yaşı kaçtır?
Seçim tarihi itibariyle 18 yaşını dolduran her Türk vatandaşı seçme ve halkoylamasına katılma hakkına sahiptir.
Seçim günü neler yasak? Düğün nişan yapılır mı?
298 sayılı Kanunun 79.maddesi gereği; “Oy verme günü, her ne suretle olursa olsun, ispirtolu içki satılması, içkili yerlerle umumi mahallerde her çeşit ispirtolu içki satılması, verilmesi, içilmesi yasaktır. Oy verme günü, bütün umumi eğlence yerleri oy verme süresince kapalı kalır. Eğlence yeri niteliğine haiz lokantalarda yalnız yemek verilir. Oy verme günü, emniyet ve asayişi korumakla görevli olanlardan başka hiçbir kimse, köy, kasaba ve şehirlerde silah taşıyamaz.”
