Havaların ısınmasıyla piknik alanları, ormanlar ve parklarda daha çok vakit geçirmeye başladık. Güneşin tadını çıkarıp temiz havada vakit geçirirken bizi kendisi çok küçük ancak zararı hayli fazla bir tehlike bekliyor. Bu gözle zor görülen vücudunuza yapıştığında fark etmediğiniz küçük canlı acıtmadan kanının emerek sizi Lyme hastası yapıyor. Lyme hastalığının bu günlerde adını sıkça duyuyoruz.
Lyme hastalığı son günlerde adını sıkça duyduğumuz kenelerden bulaşan bir hastalıktır. Lyme hastalığı nedir? Lyme hastalığı bulaşıcı mı? Lyme hastalığından nasıl korunuruz? İstanbul Cerrahi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji uzmanı Prof. Dr. C. Elif Öztürk Lyme hastalığı konusunda bilgiler verdi..
Lyme hastalığı nedir? Bulaşıcı mıdır?
Lyme hastalığı, ülkemizde ve dünyada görülen vektör (eklembacaklı canlılar ile taşınan) kaynaklı en yaygın hastalıklardandır. Ixodes cinsi sert keneler ile taşınır.
Kenelerin taşıdıkları hastalığı insanlara bulaştırabilmesi için 24 saatten daha uzun süre kan emmesi gerekir. Kenelerin insanları ısırması ve kan emmesi ağrısız olduğundan ve larva dönemindeki kenelerin çok küçük olması nedeni ile kene ısırığı fark edilmemektedir. Genellikle kan emerek büyümesi ile fark edilir hale gelirler. Keneler doğada ormanlık alanlarda yeşilliklerde otlarda bulunur. Buralarda yapılan yürüyüş, çimenlerde oturma, hayvanlarla temas gibi aktivitelerle insanlara geçerler.
Lyme hastalığı nasıl bulaşır?
İnsanlara sadece Borreliaburgdorferi ve Borreliamayonii taşıyan siyah bacaklı kenelerin (Ixodesricinus) ısırması yoluyla ile bulaşır. Sivrisinek, sinek, pire, bit ısırıklarıyla bulaşmaz. Ayrıca havadan, gıdalardan ve sulardan bulaşmaz.
Lyme hastalığı sadece kenelerden mi bulaşır? Doktora ne zaman başvurmak gerekir?
Kişiden kişiye bulaşır mı?
Lyme hastalığı olan bir kişiye dokunmak, öpmek ve cinsel ilişkide bulunmak ile ve aynı ortamda uzun süre bulunmakla havadan bulaşmaz.
Gebelikte bulaşma:
Bu konuda olgu bildirilmemiş olmakla birlikte tedavisi yapılmamış anneden bebeğe geçiş olabileceği öngörülmektedir.
Enfeksiyon Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. C. Elif Öztürk
Kan nakli ile bulaşır mı?
Hiçbir Lyme hastalığı vakası kan nakli ile ilişkilendirilmemiş olsa da, bu bakterilerinin bağış için saklanan kanda yaşayabildiğini gösterilmiştir. Aktif Lyme hastalığı olan bireyler kan bağışında bulunmamalıdır. Tedavisini tamamlamış bireyler kan bağışçısı olabilirler.
Evcil hayvanlardan bulaşır mı?
Köpekler ve kediler Lyme hastalığına yakalanabilse de, enfeksiyonu doğrudan insanlara bulaştırmazlar. Ancak bu hayvanlarınüzerinde bulunan borrelia ile enfekte keneleri evinize veya bahçenize taşıyabileceği unutulmamalıdır.
Kimler tehdit altında, teşhis nasıl konuluyor?
Tipik semptomlar arasında ateş, baş ağrısı, yorgunluk ve eritemakronikummigrans adı verilen karakteristik bir deri döküntüsü yer alır. Bu ortaya çıktığı ilk günlerde homojen, kırmızı iken, büyür, büyüdükçe etrafı daha kızarık, ortası soluk tipik halini alır. Bu döküntüye öküzgözü döküntüsü de denilmektedir. Bu lezyondan alınan biyopside bakteri gösterilebilir. Lezyonun olmadığı dönemde kanda borrelliaantikorları saptanır. Bu antikorların bulunması tanı için yetmez. Mutlaka doğrulama testleri yapılmalıdır.
Erken tanı konulmayan durumlarda hastalık yaygın deri bulguları, nörolojik bulgular(yüz felçleri, çocuklarda körlük, ağrı, uyuşma karıncalanma, kas güçsüzlükleri) kardiyak bulgular, kas ve eklem bulguları ile karşımıza çıkabilir.
Lyme hastalığının tedavi süreci nasıl ilerliyor, uzun bir tedavi süreci gerekli mi?
Tedavisinde uygun antibiyotikler ile birkaç haftalık antibiyotik tedavisi ile başarılı bir şekilde tedavi edilebilir.
