Bayılma, uzmanlara göre başlı başına bir hastalık değildir ancak bir çok hastalığın belirtisi olabilir. Bazen anlık bir durum olan bayılma sık yaşanmaya başlarsa mutlaka bir uzman hekime başvurmak gerekir. Peki bayılma nedir? Bayılma anında insan vücudunda nelere olur?
Bayılma nedir, bayılma anında ne olur?
Tıp dilinde bayılma Senkop olarak tanımlanır. Bayılan kişi o anda bilincini ve duruşlarını kaybederler. Bayılma sırasında bireyler, birden yere yığılabilirler. Bireylerde bayılmayı en tehlikeli kılan duruşun kaybedilmesi ve hangi ortamda olursa olsun yere yığılma durumudur. Bayılma anında bireyler bir anda bilincini kaybeder, o an gözleri kararır derin uykudaki durum gibi dış dünyadan bağlantıları kesilir. Bayılmanın uykudan farkı ise bayılan kişinin bilincinin o anda kaybolmasıyla beynin bedene hükmedemez hale gelmesiyle duruşlarının bozulması ve oldukları yere yığılmasıdır. Bayılan kişi çoğu zaman farkına bile varamadan bilinçlerini kaybeder ve oldukları yere yığılırlar. Bu sırada kafalarına darbe almaları, bir yerden düşmeleri olasılığı yüksektir.
Bayılma durumunda bireyler bazen bayılacak olduklarını hissederler buna tıp dilinde ‘’presenkop’’ olarak bilinen fenalaşma, ‘’bayılacak gibi olma’’ denir. Bu durumda bireyler hemen buldukları bir yere oturabilir düşmemek için kendilerini emniyete alırları.
Bayılma nedenleri nelerdir ?
Tansiyon hastaları bayılma riskini en çok taşıyan hastalardır. Tansiyonda düşme ya da yükselmede ani değişiklikler bayılmaya sebep olabilir. Bu durumda bireyler tansiyonun düşmesi sırasında baş dönmesiyle baygınlık hissine kapılır. Tansiyonun yükselmesinde ise boyun kökünden gelen ani baş ağrısı ile birlikte gözlerde kararma olur.
Epilepsi (sara) hastaları bayılma ile en çok karşı karşıya kalan hastalardandır. Sara nöbeti (krizi) tuttuğunda bu kişiler bayılır ve kendinden geçer. Bayılma anında vücutta kasılmalar da olur. Bu kişiler için hemen bir sağlık ekibi çağırılmalıdır.
Kan şekerinde meydana gelen ani düşüşler de yine bayılmanın baş sebeplerinden birisidir. Kan şekeri dengesi vücut ve sağılığımız için çok önemlidir. Kan şekerinde ani düşüşler bir anda bayılmaya neden olabilir. Bu kişiler genellikle bir anda gelen iç geçme hissiyle uyku haliyle birlikte bayılabilir.
Bunların dışında kalp hastalıkları, beyin damarlarını ilgilendiren bazı hastalıklar ve akciğerlerle ilgili bazı hastalıklar da bayılmaya neden olabilir.
Peki her bayılma bir hastalığın sebebi midir? Uzmanlara göre bayılma çoğu zaman herhangi bir sağlık sorunu sebebiyle ortaya çıkmaz. Vücut bazı durumlarda çevresel etkenlere bir tepki olarak bayılabilir. Ancak bu bayılmalar da tehlikelidir. Bu tür bayılma anları yaralanmalara neden olabilir. Bu nedenle bayılma hissi olan kişilerin şartları zorlamadan kendilerini emniyete almaları gerekir. Bayılma durumu biraz dinlenip rahatladıktan sonra genellikle geçer.
Bayılmanın yüksek riskli olduğu hastalıklar
Bayılma durumu çoğu zaman beyni besleyen kan akışının aniden durması veya yüksek miktarda azalması sonucu gelişir. Beyin faaliyetlerine devam etmek için ihtiyaç duyduğu oksijeni alamaz ve kendini kapatır. Buna bağlı olarak da bayılma gerçekleşir. Beyne giden kan akışını etkileyen pek çok faktör vardır.
Kalp Hastalıklarına Bağlı Bayılmalar
Kardiyak bayılma, kalp ve kalp hastalıklarına bağlı ortaya çıkan bayılmalardır. Neredeyse her 5 bayılma vakasının 1’i kalbe bağlı sebeplerden ortaya çıkar. Ritim bozuklukları ve kalpte meydana gelen yapısal bozukluklar; beyne ulaşan kan miktarında değişimlere sebep olabilirler. Eğer beyne giden kan miktarı belli bir seviyenin altına inerse kişiler bilinçlerini kaybedebilir ve bayılabilirler. Ritim bozuklukları hem kalp atışlarının düzenini hem de kalbin pompaladığı kanın hacmini etkilerler. Bu yüzden özellikle de bazı ritim bozukluğu türleri sık sık bayılmalara yol açabilir. Çoğu zaman kendilerini çarpıntı şeklinde belli eden ritim bozuklukları; bazı durumlarda nefes darlığına, göğüs ağrısına, baş dönmesine ve bayılmaya yol açabilirler. Ritim bozuklukları, oldukça ciddi rahatsızlıklardır. Hem senkop gibi durumlara yol açmaları hem de kalple birlikte tüm vücudu etkilemeleri sebebi ile mutlaka tedavi edilmelidirler.
Bayılma tedavisi nasıl olur?
Konunun uzmanı Kardiyolog Doç. Dr.Ömer Uz konuyla ilgili şu uyarılarda bulundu: “Bayılma yaşayan bireylere ilk müdahale mutlaka alanında uzman sağlık çalışanları veya ilk yardım eğitimi almış bireyler tarafından yapılmalıdır. Hastalar senkop anında düşüp baş ve boyun bölgelerini yaralayabilirler, bu yüzden mümkün mertebe sağlık çalışanları gelene kadar hasta hareket ettirilmemelidir. Bayılan hastalar, tansiyonları ve nabızları normal kabul edilen seviyelere döndüğünde kendilerine gelirler.”
Bununla birlikte bayılmanın altında yatan nedenlerin de araştırılması gerekir. Eğer bayılma durumu kalpteki ritim bozuklukları sebebi ile görülüyorsa kişi, ritim bozukluklarına bağlı olarak daha ciddi sağlık durumlarıyla da karşılaşabilir. Bu yüzden mutlaka bir kardiyoloji uzmanıyla görüşülmelidir. Böylece senkop ritim bozukluğu sebebi ile görülüyorsa ritim bozukluğunun türüne göre uygun bir tedavi planlanabilir.
